Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ về việc xác định nguyên nhân cá chết bất thường tại khu vực ven biển miền Trung từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên – Huế vào một số ngày trong tháng 4/2016, Bộ TN&MT giao Tổng cục Môi trường tổ chức thực hiện chương trình quan trắc môi trường biển các tỉnh ven biển khu vực miền Trung để cung cấp số liệu phục vụ đánh giá chất lượng môi trường biển. Theo đó, chương trình quan trắc chất lượng môi trường biển miền Trung đã được xây dựng và triển khai thực hiện thời gian qua với hàng trăm vị trí điểm quan trắc thuộc vùng biển 8 tỉnh/thành phố từ Thanh Hóa đến Quảng Nam với các thành phần môi trường gồm nước biển (vùng ven bờ, gần bờ và xa bờ), trầm tích đáy và thực vật phù du.
 |
| Sơ đồ vị trí các điểm quan trắc chất lượng môi trường biển |
Thông tin về hoạt động quan trắc do các đơn vị thực hiện như sau:
1. Quan trắc môi trường nước biển ven bờ
Kể từ ngày 29/4/2016, các địa phương Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên -Huế, Hà Tĩnh thực hiện quan trắc chất lượng nước biển ven bờ tại 24 bãi tắm với các thông số được quy định trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước biển ven bờ cho vùng bãi tắm và thể thao dưới nước (QCVN 10-MT:2015/BTNMT). Liên tục từ ngày 6/5/2016 đến nay, các địa phương tiếp tục thực hiện quan trắc tại 19 bãi tắm với tần suất từ 1- 4 lần/ngày và gửi báo cáo kết quả quan trắc về Tổng cục Môi trường. Các kết quả đã được công bố hàng ngày trên Cổng thông tin điện tử Bộ TN&MT (www.monre.gov.vn), Tổng cục Môi trường (www.vea.gov.vn); đồng thời gửi đến các phương tiện thông tin đại chúng để kịp thời thông báo tới quần chúng nhân dân. Các kết quả cho thấy, chất lượng nước biển ven bờ đều đạt dưới ngưỡng cho phép của QCVN 10, đảm bảo an toàn cho hoạt động thể thao du lịch tại các bãi tắm ở một số tỉnh nêu trên.
Bên cạnh đó, liên tục từ ngày 5 đến 19/5/2016, Tổng cục Môi trường đã tiến hành quan trắc nước biển ven bờ tại 31 điểm (các điểm cách bờ 1,5 km, vuông góc với bờ) trên địa bàn 8 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế, Đà Nẵng và Quảng Nam; tần suất quan trắc 2 lần/tuần, trong 2 tuần liên tục. Các kết quả cũng cho thấy, tất cả thông số đều đạt dưới ngưỡng cho phép của quy chuẩn.
Như vậy, trong thời gian vừa qua, Trung tâm Quan trắc Môi trường thuộc Tổng cục Môi trường đã phối hợp với 4 Trung tâm Quan trắc Môi trường của 4 Sở TN&MT Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế thực hiện quan trắc tại 50 điểm ven bờ dọc vùng biển 8 tỉnh/thành phố miền Trung với tần suất khá dày đặc. Đây là các đơn vị có chức năng nhiệm vụ thực hiện quan trắc môi trường, đã được chứng nhận đủ điều kiện thực hiện quan trắc và phân tích môi trường theo Nghị định số 127/2014/NĐ-CP của Chính phủ. Các đơn vị này định kỳ hàng năm thực hiện quan trắc môi trường đất, nước, không khí; trong đó có quan trắc tại một số điểm quan trắc vùng cửa sông ven biển, các bãi tắm và cảng biển phục vụ công tác quản lý, BVMT ở cấp quốc gia và địa phương.
 |
 |
| Cán bộ Trung tâm Quan trắc Môi trường thực hiện quan trắc hiện trường tại bãi biển gần Cửa Tùng, tỉnh Quảng Trị | Hoạt động lấy mẫu trên biển miền Trung |
2. Quan trắc môi trường gần bờ (cách bờ 15 km)
Chương trình quan trắc môi trường gần bờ (cách bờ 15 km) do 3 đơn vị thuộc Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam (Viện TN&MT Biển; Viện Cơ học; Viện Hải dương học Nha Trang) tiến hành quan trắc tại các tỉnh từ Thanh Hóa đến Quảng Nam với 27 điểm quan trắc gần bờ, tần suất 2 lần/tuần, trong 2 tuần liên tục từ ngày 9 đến ngày 26/5/2016. Mẫu nước được lấy tại 27 điểm ở tầng mặt và tầng đáy, mẫu trầm tích được lấy tại 14/27 điểm. Đây là các đơn vị thuộc mạng lưới quan trắc môi trường quốc gia, nhiều năm qua đều được Bộ TN&MT giao nhiệm vụ quan trắc môi trường biển. Hiện nay, các đơn vị trên đã hoàn thành nhiệm vụ lấy mẫu quan trắc khu vực gần bờ và đang gấp rút thực hiện phân tích tại các phòng thí nghiệm để kịp thời cung cấp số liệu, kết quả quan trắc báo cáo Bộ TN&MT.
3. Quan trắc nước biển xa bờ (cách bờ 45km)
Chương trình quan trắc do 4 đơn vị thực hiện: Trung tâm Điều tra Tài nguyên Môi trường Biển; Trung tâm Hải văn (Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam); Trung tâm Quan trắc và Phân tích Môi trường biển (Bộ Tư lệnh Hải quân, Bộ Quốc phòng); Trung tâm Quan trắc Môi trường Biển (Viện Nghiên cứu Hải sản, BộNN&PTNT). Trong đó, các đơn vị triển khai thực hiện quan trắc tại 16 điểm xa bờ tần suất 2 lần/tuần, trong thời gian 2 tuần liên tục. Trong số 4 đơn vị, 2 đơn vị thuộc Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam đã có nhiều kinh nghiệm trong hoạt động khảo sát, điều tra và nghiên cứu cơ bản trên biển. Các đơn vị còn lại thuộc mạng lưới quan trắc môi trường quốc gia, nhiều năm qua được Bộ TN&MT giao nhiệm vụ quan trắc môi trường biển. Số liệu kết quả quan trắc đang được các đơn vị tổng hợp để gửi về Bộ TN&MT.
Có thể thấy, hoạt động quan trắc môi trường biển tại các tỉnh/thành phố ven biển miền Trung đã được thực hiện một cách kịp thời, với các điểm, thông số và tần suất đủ để đánh giá khách quan khoa học môi trường biển. Việc lấy mẫu để phân tích tại vùng biển là một việc làm không dễ so với lấy mẫu tại sông hồ; hoạt động quan trắc trên biển lại liên tục dài ngày khiến cho các đơn vị thực hiện gặp nhiều khó khăn về nguồn lực con người, tài chính, trang thiết bị, đặc biệt trong một số ngày có điều kiện thời tiết trên biển không thuận lợi. Tuy nhiên, là các đơn vị có kinh nghiệm trong hoạt động quan trắc, khảo sát, điều tra cơ bản trên biển và với sự điều phối, hướng dẫn kỹ thuật của Bộ TN&MT nên công việc được triển khai một cách bài bản. Toàn bộ hoạt động quan trắc môi trường biển miền Trung được các đơn vị thực hiện tuân thủ theo đúng quy định của Bộ TN&MT, phối hợp với nhau chặt chẽ, thường xuyên thống nhất trao đổi chuyên môn về địa điểm lấy mẫu, cách lấy và bảo quản mẫu, phân tích mẫu tại phòng thí nghiệm, đảm bảo chất lượng kiểm tra chất lượng (QA/QC) nhằm cung cấp các số liệu đảm bảo chất lượng, khoa học, khách quan. Điều này thể hiện trách nhiệm và sự quyết tâm của cả cơ quan quản lý, BVMT ở Trung ương (các đơn vị thuộc Bộ TN&MT, Bộ Quốc phòng, Bộ NN&PTNT, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam) và địa phương (Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên – Huế). Các kết quả quan trắc môi trường đã được các đơn vị liên tục cập nhật để Tổng cục Môi trường tổng hợp, báo cáo Bộ TN&MT để Bộ báo cáo Chính phủ. Ngoài ra, các kết quả quan trắc được công bố hàng ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng để cung cấp kịp thời cho người dân.
Hoàng Dương Tùng,
Nguyễn Nguyệt Ánh
Tổng cục Môi trường
(Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Môi trường số 5/2016)
Xem nội dung thông tư: Tại đây
